Z cyklu: pamięć i historia
Miesiąc sierpień zapisał się burzliwą kartą w historii Polski. Wydarzenia 1 sierpnia 1944 roku oraz Sierpnia 80’pokazuje heroiczną walkę o wolność i niepodległość narodu polskiego.
Rozpoczęte Powstanie Warszawskie w dniu 1 sierpnia 1944 roku było największym niepodległościowym zrywem Armii Krajowej, największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez hitlerowców Polsce. Na rozkaz Komendanta głównego gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” rozpoczęta została akcja „Burza”, która w założeniach miała potrwać kilka dni. To zbrojne wystąpienie przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim pokazało niebywałe bohaterstwo Powstańców i poświęcenie ludności cywilnej. Powstanie zakończyło się kapitulacją po 63 dniach walk. Poległo lub zostało zamordowanych przez Niemów 18 tys. powstańców i ok. 180 tys. cywilnych. Zakazane przez komunistyczne rządy publicznego oddawania hołdu Powstańcom społeczeństwo polskie nie wymazało z pamięci bohaterskiej walki. W 60. rocznicę wybuchu otwarto Muzeum Powstania Warszawskiego w którym znajduje się nowoczesna ekspozycja opisująca heroiczną walkę oraz niezwykłą codzienność powstańców. Muzeum jest wyrazem hołdu dla Warszawiaków, którzy walczyli i ginęli za niepodległą Polskę. Wśród licznie upamiętniających miejsc walczącej Warszawy stało się tradycją składanie kwiatów i wieńców pod pomnikiem Armii Krajowej „Gloria Victis” (Chwała Zwyciężonym) na Cmentarzu Powązkowskim. W czasach gdy komunistyczne władze nie zezwalały na obchody rocznicy Powstania, rodziny poległych oraz żyjący powstańcy przychodzili na Powązki, by w milczeniu oddać hołd bohaterom zapalając znicze. Twórcą Muzeum Powstania Warszawskiego był ś.p. Prezydent Lech Kaczyński.
Sierpień ’80 - długa droga do wolności
W 1980 roku „Solidarność” uformowała się jako masowy ruch rewolucyjny, w którym dominujący żywioł robotniczy mieszał się z inteligenckim. Od początku istnienia obecny był w niej etos narodowowyzwoleńczy, wzmagający się w miarę upływu czasu i dojrzewania ideowego przywódców ruchu. W 1989 roku „Solidarność” okazała się pionierem procesu demokratyzacji i równocześnie stała się głównym zapleczem kadrowym dla formującego się systemu partyjnego demokratycznego państwa stając się pełnić rolę aktywnego uczestnika gry politycznej. Smak wolności był dla wielu ludzi gorzki, ale bilans dotychczasowych sukcesów jest niezaprzeczalny: wejście Polski do NATO i Unii Europejskiej, budowa państwa obywatelskiego oraz znaczący wzrost dochodu narodowego. Nikt chyba dzisiaj nie przekreśli fundamentalnej roli polskiego Sierpnia w procesie destrukcji komunizmu w naszej części świata. Polska Solidarność była kluczem, który otworzył drzwi do zachodniej Europy dla narodów zza żelaznej kurtyny. „Solidarność” w XXI wieku ma zapewnione trwałe miejsce w najnowszej historii Polski i Europy.
