Monachium

26 czerwca 2015 roku zmarł nagle w Gdańsku Tadeusz Stasiński–Rogen, architekt i artysta plastyk, projektant obiektów w kraju i za granicą, malarz, wykonawca autorskiej biżuterii, działacz społeczny, członek Stowarzyszenia „Nasz Gdańsk“ i Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki oraz stowarzyszeń architektów w Polsce i Niemczech. Sędzia konkursowy SARP.

Był absolwentem architektury Politechniki Gdańskiej oraz ukończonej z wyróżnieniem Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Asystent prof. Otto w Katedrze Geometrii Wykreślnej, Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Przez wiele lat spełniał się jako uznany architekt, pracując m.in. w Ministerstwie Budownictwa Nigerii. Realizował też indywidualne projekty. Temu zajęciu zawsze towarzyszyło jednak malarstwo, połączone z przekazywaniem wiedzy młodszym adeptom sztuki, co czynił jako profesor malarstwa i architektury na Uniwersytecie w Lagos.

Malował podczas swoich wojaży po całym świecie. Niezwykle barwne, pełne życia obrazy powstawały w Afryce, Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech, w Turcji, Francji, Grecji, Ameryce Północnej oraz w Niemczech. Dzieła Tadeusza Stasińskiego były wielokrotnie eksponowane w Polsce (Gdańsk, Warszawa, Poznań, Łódź), a także Nowym Jorku, Paryżu, Tokio, Bonn, Augsburgu i Monachium. Techniki, w których tworzył, to przede wszystkim pastel, akwarela i olej.

Mieszkał na przemian w Gdańsku i Monachium, gdzie spoczął na Nowym Cmentarzu Południowym. Miał 84 lata.

Bogdan Żurek

Fot. J. Witkowski, arch. MP

Na terenie Ogrodu Angielskiego (Englischer Garten), przy Oettingenstraße 67, ma swoją siedzibę Instytut Nauk Politycznych im. Rodzeństwa Scholl (Geschwister-Scholl-Institut für Politikwissenschaft), będący częścią składową Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana. Rodzeństwo Sophie i Hans Scholl byli członkami antynazistowskiej organizacji Biała Róża (Weiße Rose). W 1943 roku, za kolportaż ulotek na terenie monachijskiego uniwersytetu, zostali skazani na karę śmierci i zgilotynowani.

Do zniewolonych krajów

Sam budynek Instytutu został zbudowany po drugiej wojnie światowej i miał od początku bardzo interesujące polityczne koneksje, związane także z Polską. We wspomnianym budynku przez ponad czterdzieści lat miało swoją siedzibę Radio Wolna Europa. Zostało ono utworzone w 1949 w Nowym Jorku, przez amerykański Narodowy Komitet na Rzecz Wolnej Europy i było finansowane ze środków Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA). Radio Wolna Europa nadawało audycje dla mieszkańców krajów tak zwanej „demokracji ludowej”, które w wyniku drugiej wojny światowej znalazły się w strefie wpływów Związku Radzieckiego oraz dla mieszkańców trzech republik nadbałtyckich(Litwa, Łotwa i Estonia), anektowanych przez reżim radziecki. Obok RWE istniało też Radio Swoboda, transmitujące audycje na teren pozostałych republik Związku Radzieckiego. Dla nas, Polaków, szczególne znaczenie miała Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa, która w dniu 3 maja 1952 roku o godzinie 11.00 nadała swoją pierwszą audycję z terenu monachijskiej rozgłośni. Jej organizatorem i długoletnim dyrektorem był Jan Nowak-Jeziorański, człowiek wyjątkowo dla Polski zasłużony, najbardziej znany, jako legendarny „Kurier z Warszawy”, utrzymujący łączność pomiędzy Komendą Główną Armii Krajowej a Rządem Rzeczypospolitej w Londynie.

Czytaj więcej: 20 LAT TEMU PRZESTAŁO NADAWAĆ Z MONACHIUM RADIO WOLNA EUROPA

Laudacja, wygłoszona przez dra Wojciecha Frazika z krakowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, podczas uroczystości nadania imienia Tadeusza Chciuka-Celta oraz przekazania sztandaru Szkolnemu Punktowi Konsultacyjnemu przy Konsulacie Generalnym RP w Monachium, 18 lipca 2015 roku.

Szanowni Państwo, przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia sylwetki głównego bohatera dzisiejszej uroczystości. Nie będę jednak mówił o nim jak autor biogramu – od „urodził się” do „zmarł”. Życie Tadeusza Chciuka-Celta było bowiem tak bogate, że potrzebowalibyśmy wiele czasu, by taki wykład przeprowadzić. A i zapamiętać go byłoby niełatwo. Skupię się więc na wartościach, którym Tadeusz Chciuk-Celt służył. Służył – bowiem jego długie życie było służbą. Jesteśmy w szkole, wśród rówieśników niespełna dwunastoletniego Tadeusza, rozpoczynającego w 1927 roku harcerską drogę. Kilkanaście lat później pisał: Harcerstwo jest – w moim głębokim przekonaniu – najlepszą częścią polskiej młodzieży, a więc przyszłości Polski. (…) Byleby to byli prawdziwi harcerze, służący Bogu i Polsce i kierujący się zasadami skautowymi, sprawdzonymi w całym świecie. Nie waham się stwierdzić, że Tadeusz Chciuk-Celt całe życie był harcerzem i wypełniał słowa harcerskiego przyrzeczenia i prawa.

Czytaj więcej: POLSKA SZKOŁA MA GODNEGO PATRONA

Ach co to był za dzień, wytęskniony, oczekiwany, wymarzony – DZIEŃ POLSKI w Monachium. Wydawało się, że popłynie z letnim deszczem, bo prognozy ulewy przewidywały. W pierwotnych bowiem planach pod chmurką, w ogrodach Ebenböckhaus na Pasingu, miały się odbywać te harce i swawole. Zadziałała polsko-niemiecka kooperacja, współpraca, nawet więcej – pomoc, którą trudno przyjacielską nie nazwać. Jak bądzie lało, to chodźcie do naszej sali gimnastycznej ze sceną, rozgośćcie się na naszym boisku – zaproponowała dyrektorka pobliskiej szkoły.

Czytaj więcej: DZIEŃ POLSKI W MONACHIUM