TADEUSZ CHCIUK-CELT PATRONEM POLSKIEJ SZKOŁY

Drukuj

 

Tadeusz Chciuk-Celt (17 października 1916 - 10 kwietnia 2001), przedwojenny harcerz, żołnierz Armii Krajowej, cichociemny, pisarz, publicysta, działacz emigracyjny, zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, został patronem Polskiej szkoły w Monachium.

Polska Szkoła w Monachium (oficjalnie Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Konsulacie Generalnym RP w Monachium) ma godnego patrona. Wyboru - jeszcze 2012 roku - dokonała komisja, w skład której wchodzi­li przedstawiciele nauczycieli, uczniów i Rady Rodziców. Zatwierdzanie kandydatury w Warszawie trwało bardzo długo. Radosna wieść nadeszła dopiero na początku tego roku. Uroczystość nadania Polskiej Szkole w Monachium imienia Tadeusza Chciuka-Celta odbędzie się w lipcu.

Pomysłodawcą uhonorowania szkoły imieniem człowieka niezwykłego, prawego, wielkiego patrioty i bohatera narodowego - był redaktor Bogdan Żurek, który poznał Tadeusza Chciuka-Celta w połowie lat 80 ub. wieku w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Utrzymywali ze sobą kontakt przez 15 lat.

Tadeusz Chciuk-Celt o sobie:

Kiedy mnie pytają, albo proszą o wypełnienie odpowiedniej rubryki w formularzu, jaki jest mój zawód - odpowiadam lub wpisuję: „dziennikarz”, ale zawsze mam ochotę powiedzieć: „żołnierz” albo „sługa”. Byłem w służ­bie idei wolności, walczyłem o wolność. Patos? Bóg widzi, że nie. Prawda!

Tadeusz Chciuk (pseudonim wojenny Marek Celt) urodził się w 1916 roku w Drohobyczu. Ukończył prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Obok wykształcenia prawniczego zdobył wykształcenie muzyczne, prowadził chór „Echo", działał w przedwojennym harcerstwie (podharcmistrz) i uprawiał liczne dyscypliny sportowe.

Po wybuchu wojny, jako biały kurier Związku Walki Zbrojnej, przeprowadzał Polaków z okupowanego kraju na Węgry. Służył w Wojsku Polskim we Francji. Ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii.

 

Tadeusz Chciuk w 1941 r, Szkoła Podchorążych Artylerii w Anglii

W grudniu 1941, jako kurier rządu gen. Sikorskiego po raz pierwszy został zrzucony ze spadochronem do okupowanego kraju. Po powrocie do Anglii awansowany na szefa kurierów (cichociemnych) MSW, wszedł także do zespołu redakcyjnego tajnej radiostacji „Świt".

 

 

Fałszywy węgierski paszport bohatera, wystawiony na nazwisko ks. Andora Vargi, 26 sierpnia 1942

W kwietniu 1944, tym razem jako emisariusz premiera Mikołajczyka, ponownie ląduje do kraju, by po wypełnieniu misji po raz drugi powrócić do Anglii. Tadeusz Chciuk-Celt był jedynym cichociemnym, który dwukrotnie skakał do Polski i powrócił szczęśliwie w czasie wojny do Londynu. Za męstwo i odwagę został odznaczony Orderem Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych.

 

 

Gen. Kazimierz Sosnkowski odznacza Tadeusza Chciuka Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Londyn 30 sierpnia 1943 r,

Po zakończeniu działali wojennych Tadeusz Chciuk-Celt został od­delegowany do Polski jako sekretarz Misji ds. Demobilu. Podejrzewany jednak przez UB o współpracę z angielskim wywiadem, zmuszony był uchodzić z kraju.

Na Zachodzie dalej walczył z komunizmem. Czynił to od 1948 roku w szeregach Polskiego Stronnictwa Ludowego na Uchodźstwie, a w latach 1952-1983, pod pseudonimem Michał Lasota, na falach Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Należał do nielicznej grupy współtwórców tego radia. Był redaktorem działu wiejskiego, czołowym komentatorem politycznym rozgłośni, a także autorem słuchowisk ra­diowych i audycji harcerskich. Pracę w RWE zakończył na stanowisku wicedyrektora Rozgłośni Polskiej.

 

 

„Michał Lasota” (Tadeusz Chciuk) w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa

Obok działalności w PSL (ostatni jego prezes) zajmował się har­cerstwem na emigracji, przewodził Samodzielnemu Oddziałowi Koła Żołnierzy AK w Niemczech, a także kierował chórem „Lutnia" przy Polskiej Misji Katolickiej w Monachium.

Swoje wojenne przeżycia uwiecznił w książkach, dziś bezcennych dokumentach By Parachute to Warsaw, Koncert - opowiadanie ci­chociemnego, Biali Kurierzy, Raport z podziemia - 1942 i ostatniej, wydanej już po śmierci, Z Retingerem do Warszawy i z powrotem. Raport z Podziemia 1944.

Po odzyskaniu niepodległości prezydent Lech Wałęsa nadal mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Wśród innych odznaczeń na­leży wymienić; Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Batalionów Chłopskich, Harcerski Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami i Order św. Graala.

 

 

Konsul Generalny RP Andrzej Kaczorowski wręcza Tadeuszowi Chciukowi Krzyż Komandorski OOP „Polonia Restituta”, Monachium 1994 r.

Tadeusz Chciuk-Celt zmarł w Monachium 10 kwietnia 2001 roku. Urna z Jego prochami złożona została z honorami wojskowymi w Panteonie Żołnierzy Polski Walczącej na powązkowskim Cmentarzu Wojskowym w Warszawie.

 

 

Tadeusz Chciuk z żoną Ewą, Planegg pod Monachium, lata 90-te ub. wieku

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrod­zenia Polski z Gwiazdą „Polonia Restituta".