flahapl Polska Flag of Germany.svgDeutschland 
  • IMG_0182_new.JPG
  • prezydent.jpg
  • Szydlo_new.jpg
  • U4prezydenta.jpg

25. ROCZNICA SIERPNIA 1980. POLACY Z BAWARII NA RZECZ „SOLIDARNOŚCI”

Początków „Solidarno­ści” - Wolnych Polaków w Bawarii należy szukać przed stanem wojennym, w okre­sie legalnej działalności tzw. „pierwszej Solidarności", czyli Niezależnego Samorządowego Związku Zawodowego „Solidarność”, zarejestrowanego na mocy Porozumień Gdańskich z Sierpnia 1980 roku. Wersji powstania SWPwB jest kilka, tak jak kilka osób przyznaje się do wymyślenia nazwy organizacji. Wiadomo, że od początku związali się z nią na stałe m.in. Zbigniew Dziakoński - weteran, były żołnierz NSZ, Adam Choda­kowski - społecznik, członek Rady Parafialnej Polskiej Misji Katolickiej i Janusz Urbanowicz - były działacz ROPCiO z Gdańska, pracow­nik działu analiz Radia Wolna Europa. Należał też do nich Bogdan Wojnarowicz - i tu cie­kawostka - były żołnierz Legii Cudzoziemskiej.

Początkowo orga­nizacja działała bez zarejestrowania. Jako stowarzyszenie wyż­szej użyteczności zo­stała zarejestrowana w roku 1983, a jej pierw­szym, oficjalnym prze­wodniczącym został Janusz Urbanowicz. Kolejnymi byli Woj­ciech Stockinger i Nina Kozłowska, któ­ra kierowała SWPwB do czasu zakończenia działalności w roku 1989. „Solidarność” Wolnych Polaków w Bawarii - jako jedyna organizacja z południa Niemiec - była człon­kiem Światowego Porozumienia Organizacji Wspierających Solidarność (CSSO - Conference of Solidarity Suport Organisations).

Już po kilku miesiącach organizacja liczyła ponad kilkudziesięciu aktywnych członków, inicjując cały szereg akcji protestacyjno - informacyjnych. Liczne demonstracje, połączone z kolportażem ulotek, miały miejsce nie tylko w Monachium, ale także np. w Kolonii, gdzie mieściła się ambasada PRL. Do priorytetowych działań organizacji należała po­moc dla rodzących się strukur „Solidarności”, która znacząco przybrała na sile po wprowadzeniu stanu wojennego.

 

K4.17 04.2 Zurek.fot.2
Demonstracja w Monachium

           

Początkowo jedynymi kanałami przerzutu były kanały kościelne, a więc Polska Misja Katolicka, na czele której stał ks. Jerzy Galiński. Korzystano z różnych przewoźników. Jedną z firm przewozowych, kursujących wtedy pomiędzy Monachium a krajem, prowadził Piotr Podgórski, dzisiaj miliarder i potentat w branży medialnej, noszący nazwisko Zygmunt Solorz-Żak. Czy to przekładało się w jakiś spo­sób na inwigilację, przez komunistyczne służby specjalne, kanałów przerzutowych i osób zajmujących się organizacją pomocy dla kraju, trudno obecnie ocenić. W każdym bądź razie Zygmunt Solorz-Żak sam przyznał, że podpisał zobowiązanie do współpracy z Departamentem.

 

K4.17 04.2 Zurek.fot.3

 Z „Solidarnością" Wol­nych Polaków w Bawarii bli­sko współpracowała znana aktorka Barbara Kwiatkowska-Lass, w której to domu, w Baldham pod Monachium, mieścił się magazyn. Tam paczkowano dary przed wy­syłką do Polski. Natomiast w piwnicy monachijskiego mieszkania poety i pisa­rza Włodzimierza Sznarbachowskiego znajdował się magazyn nielegalnych wydawnictw, które stam­tąd przerzucano do kraju. Wydawnictwa drukowano przeważnie w Paryżu i Lon­dynie, a wysyłką kierował znany działacz Polskiej Partii Socjalistycznej na emigracji - Jacek Kowalski.

Do aktywnie wpierają­cych działania SWPwB na­leżał też kierujący działem robotniczym w Rozgłośni Poskiej RWE - Tadeusz Pod­górski (z PPS), a potem jego następca na tym stanowisku - redaktor Bogdan Żurek. Ten ostatni, m.in. z Mirą Filipo­wicz, Ryszardem Gleichem i Jerzym Sonnewendem, zajmował się wydawaniem organu SWPwB, jakim był „Biuletyn Informacyjny”. To na jego bazie powstał później (1986) ukazujący się do dziś, pod redakcją Jerzego Sonnewenda „Polonik Monachijski” (www.polonikmonachijski.de).

 

K4.17 04.2 Zurek.fot.4

Jacek Kaczmarski koncertuje dla „Solidarności”

           

Imprezy i spotkania organizowane przez „Solidarność” Wolnych Polaków w Bawarii wspierali przebywający na emigracji polscy artyści i aktorzy, także ci zatrudnieni w Radio Wolna Europa jako lektorzy, wśród nich - Wojciech Stockinger, Marcin Idziński, Santos Liszko, Stanisław Załuski. Bardzo aktywny był Jacek Kaczmarski - bard „Solidarności", również pracujący wówczas w Rozgłośni Polskiej RWE. Często, czasami wespół z Karelem Krylem, też bardem, ale Praskiej Wiosny - koncertował on na rzecz Polski. Nie tylko w Monachium, ale daleko poza Bawarią, wśród Polonii na całym świecie.

 Kaczmarski skomponował na emigracji wiele utworów, opisujących ówczesną rzeczywistość, m.in. Naszą Klasę, Zbroję, Przejście Polaków przez Morze Czerwone, Litanię, Kosmopolaka, czy M/S Maria Konop­nicką - o tragicznym pożarze na statku w Stoczni Gdańskiej. Piosen­ki emitował do kraju na falach eteru, w swoim autorskim programie Kwadrans Jacka Kaczmarskiego. W Polsce przegrywano je na kasety i nielegalnie rozpowszechniano. Gdy po dziesięciu latach bard powrócił do kraju, okazało się, że jego twórczość jest tam świetnie znana, a na koncertach publiczność wtóruje artyście przy piosenkach, na które był całkowity zapis cenzury, które nigdy nie były rozpowszechniane przez komunistyczne media.

 

K4.17 04.2 Zurek.fot.5

           

Leszek Żądło - doskonały saksofonista jazzowy, obecnie profe­sor konserwatoriów muzycznych w Monachium i Würzburgu, jest przykładem zachowania się wielu polskich emigrantów. Tak opisuje on tamten okres w swoich wspo­mnieniach:

Do Radia Wolna Europa zosta­łem zaangażowany w czasie stanu wojennego, dla zrobienia dla Pol­skiej Rozgłośni audycji jazzowych, których było razem trzynaście. Tam zaprzyjaźniłem się z Jackiem Kaczmarskim, Aliną Grabowską, Tadeuszem Nowakowskim, Santosem Liszko, Bogdanem Żurkiem, Janem Tyszkiewiczem i wieloma innymi walczącymi o wolność dla Polski na falach eteru. Z Jackiem Kaczmarskim zagraliśmy wspólnie kilka koncer­tów, z których dochód przeznaczony był na działalność „Solidarności”. Na jednym z koncertów zorganizowanych w Operze Monachijskiej, gdzie wzięli udział najwięksi aktorzy niemieckiej i austriackiej sceny, zebrali­śmy ponad 70 tys. marek, które Basia Kwiatkowska w postaci wielkiego TIRa darów wysłała dla najbardziej potrzebujących artystów polskich (red. podczas stanu wojennego artyści polscy prowadzili bojkot i ich sytuacja matrialna była bardzo trudna). Ja ze swojej strony założyłem „Polski Jazz Ensemble " i zorganizowałem koncert o nazwie „Jazz Solidaritaet" w jednym z monachijskich jazz klubów gdzie wystąpili Albert Mangelsdorff, Joachim Kuhn, Lar­ry Porter, Janusz Stefański, Frank St.Peter i wielu innych. Na koncercie tym zebrałem na ten cel 12 tys. marek.

 

„Solidarność” Wolnych Polaków w Bawarii nie była osamotniona w swej dzia­łalności na rzecz NSZZ „Solidarność”. Wspierała ją cała plejada patriotycznie nastawionych emigrantów. Zajmowały się tym także inne śro­dowiska, choćby Grupa Robo­cza „Solidarność", Polska Partia Socjalistyczna w Niemczech, a szczególnie jej Kolo PPS w Mo­nachium czy Klub Mieroszewskiego, z licznymi spotkaniami i prelekcjami informującymi m.in. o sytuacji NSZZ Solidarność w Polsce. Nie wolno nam zapomnieć o gospodarzach, Niemcach, a w tym konkretnym przypadku o Bawarczykach, którzy zachowy­wali się wzorowo, nie tylko nas wspomagając, ale także podej­mując własne działania na rzecz Solidarności.

 

K4.17 04.2 Zurek.fot.7
Monachium, 13 grudnia 1981 - kardynał Ratzinger, późniejszy papież, protestuje przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce

„Solidarność” Wolnych Polaków w Bawarii

           

Od momentu zarejestrowania organizacją kierowali Janusz Urbanowicz, Wojciech Stockinger, Nina Kozłowska. Do SWPwB należeli m.in: Dziakoński Zbigniew i żona Renata, Chodakowski Adam, Gleich Ryszard z rodziną (Mirosława, Joanna, Rafał), Tiplt Alexander, Sonnewend Jerzy, Filipowicz Mirra, Brydak Małgorzata, Pronobis Witold, Tatarowski Konrad, Tychowski Aleksander, Dyrko Adam, Nowak Edmund, Kobyliński Anatol, Olszowy Anna, Kościuk Zdzisław, Wojnarowicz Bogdan, Sro­kowski Leszek, Bogdan Żurek.

Osoby wspomagające to m.in: Tadeusz Nowakowski, Alina Perth-Grabowska, Barbara Kwiatkowska-Lass, Tadeusz Podgórski, Jacek Kowalski, Jacek Kaczmarski, Adam Rosenbusch, Karel Kryl, Leszek Żądło.

                                                   Bogdan Żurek

Zdjęcia z prywatnych zbiorów Bogdana Wojnarowicza i Bogdana Żurka

Partnerzy

Logo PRwN

Logo forum

Logo ZDPN

Logo der SdpZ Grau

MSZ logo2

SWS logo

logo bez oka z napisem

Biuro Polonii

Konwent 1

 

© 2013 - 2017 Magazyn Polonia. All Rights Reserved. Designed By E-daron.eu

Please publish modules in offcanvas position.